Q uyù vò neân tu haønh theo trung ñaïo. Ngaøy mai trôû thaønh thaùnh nhaân cuõng ñöôïc, vaäy taïi sao quyù vò phaûi voäi vaõ thaønh thaùnh nhaân hoâm nay? Quyù vò ñaõ chôø ñôïi nhieàu kieáp roài, ñôïi theâm moät vaøi ngaøy nöõa coù sao ñaâu? Quyù vò caøng noân noùng, thì caøng gaây trôû ngaïi cho chính mình.

Vaøo thôøi xöa, coù moät ngöôøi theo hoïc vôùi moät vò Minh Sö. Moät hoâm, oâng hoûi Sö Phuï oâng: "Sö Phuï, Ngaøi thaáy trong theá giôùi naøy coù ñöôïc bao nhieâu ngöôøi thaønh taâm nhö con?" Sö Phuï oâng traû lôøi: "Vuõ truï naøy ñaày daãy nhöõng ngöôøi nhö con." (Sö Phuï vaø moïi ngöôøi cöôøi). Vaãn coøn nghi ngôø, ngöôøi ñeä töû laïi hoûi: "Sö Phuï, con raát thaønh taâm. Neáu con rôøi boû taát caû, keå caû cha meï, vôï con, hoï haøng, vaø baïn beø, thì tu haønh bao laâu con môùi ñaït ñeán quaû vò Thaùnh?" Sö Phuï oâng baûo raèng: "Neáu con tinh taán, con coù theå ñaït ñöôïc thaùnh quaû trong khoaûng 5 naêm ñeán 15 naêm." Ngöôøi ñeä töû hoûi tieáp, "Nhö theá thì chaäm quaù. Neáu con nhòn aên, nhòn uoáng, vaø boû nguû, maø chæ thieàn kieát giaø 24 tieáng ñoàng hoà moãi ngaøy, thì Ngaøi nghó bao laâu con môùi ñaït quaû vò Thaùnh?" Sö Phuï oâng noùi: "Nhö theá thì coù leõ con caàn töø 30 ñeán 50 naêm môùi thaønh Thaùnh." (Sö Phuï vaø moïi ngöôøi cöôøi). Quyù vò bieát taïi sao khoâng? OÂng aáy noân noùng quaù. OÂng töôûng oâng laø ai? OÂng coù thaønh Thaùnh nhaân hay khoâng thì coù aên nhaèm gì chöù? Ai caàn moät ngöôøi nhö oâng?

Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni raát vó ñaïi, vaø AÁn Ñoä laø moät thaùnh ñòa. Nôi ñaây coù raát nhieàu ngöôøi aên chay, vaø bieát raèng hoï neân tu haønh. Maëc daàu vaäy, Ngaøi ñoä ñöôïc khoâng quaù vaøi chuïc ngaøn ngöôøi. Ngay caû sau khi Ngaøi vieân tòch, moät soá ngöôøi vaãn nhuïc maï Ngaøi. Nhöõng giaùo phaùi khaùc cho raèng Ngaøi laø moät ngöôøi theo taø ñaïo, moät phuø thuûy, vaø laø quyû! Töông töï vaäy, ngöôøi ta cuõng phæ baùng Ñöùc Chuùa Gieâ-su. Caû hai vò ngaøy nay vaãn coøn bò ngöôøi ta phæ baùng. Vì ñònh maïng caùc Ngaøi laø trôû thaønh Minh Sö Giaùc Ngoä ñeå ñoä chuùng sinh, vaø ñöôïc Thöôïng Ñeá giao phoù coâng vieäc giaûi thoaùt cho con ngöôøi, cho neân caùc Ngaøi khoâng coøn caùch naøo khaùc hôn laø xuoáng theá ñeå doä cho chuùng sinh. Khi nhöõng ngöôøi thaønh taâm caàu Ñaïo khaån caàu caùc Ngaøi truyeàn ñaït Chaân Lyù, caùc Ngaøi khoâng nôõ loøng töø choái, vì khoâng muoán laøm hoï ñau loøng. Cho neân, thaønh Thaùnh Nhaân khoâng coù gì troïng ñaïi caû; tröôùc sau roài moïi ngöôøi ñeàu seõ thaønh Thaùnh caû.

Ñöùc Phaät Thích Ca Maâu Ni ñaõ töøng coù moät ñeä töû ngay caû ban ñeâm cuõng khoâng nguû. Hình nhö oâng ngoài thieàn ban ngaøy, vaø ban ñeâm thì tuïng kinh, cho ñeán khi maét oâng gaàn nhö muø haún. Ñöùc Thích Ca Maâu Ni baûo oâng raèng: "Loái tu cuûa oâng seõ sôùm khieán cho oâng thaønh Ma Vöông thay vì thaønh Thaùnh. Khi oâng chôi ñaøn tam thaäp luïc, vaø daây ñaøn quaù caêng, chuùng coù theå taïo ra aâm thanh khoâng?" Ngöôøi ñeä töû traû lôøi: "Daï khoâng!" Ngaøi laïi noùi: "Vaø neáu daây ñaøn quaù loûng, seõ phaùt ra tieáng khoâng?" OÂng aáy noùi: "Khoâng, khoâng coù tieáng ñöôïc." Roài Ñöùc Thích Ca Maâu Ni môùi noùi: "Caùch toát nhaát laø trung ñaïo."

Cho neân, moät ñôøi soáng quaân bình laø Ñaïo; taâm bình thöôøng laø Ñaïo. Chuùng ta khoâng neân tham caàu baát cöù ñieàu gì. Tham caàu trôû thaønh Thaùnh Nhaân nhanh choùng cuõng laø moät loaïi tham lam. Chuùng ta phaûi trung dung trong moïi vieäc. Laøm sao quyù vò coù theå ñoøi hoûi moät em beù sô sinh ñi xe ñaïp? Coù theå quyù vò noân noùng muoán thaáy em beù lôùn leân vaø trôû thaønh moät ngöôøi coù taøi, nhöng quyù vò khoâng theå hoái haû em ñöôïc. Em beù ñi coøn chöa vöõng, thì laøm sao quyù vò coù theå baét em chaïy? Daàu cho em coá chaïy, em cuõng seõ teù ngaõ. Khi moät em beù ñang taäp ñi laïi coá chaïy, thì chæ trong vaøi böôùc em seõ teù xuoáng, coù phaûi vaäy khoâng? Keát quaû laø em gaõy soùng muõi vaø thöông haïi thaân theå, taát caû cuõng bôûi vì em quaù noân noùng.

Chuùng ta tröôùc heát phaûi chaêm soùc ñaàu oùc cuûa mình. Xem thöû lyù töôûng cuûa chuùng ta coù thuaàn khieát vaø cao thöôïng khoâng, chuùng ta ñaõ cheá ngöï ñöôïc tham, saân, si chöa, chuùng ta coù ñuû töø bi vaø nhaãn naïi ñoái vôùi ngöôøi khaùc khoâng, chuùng ta coù ñuû cao thöôïng, ñoä löôïng vaø caûm thoâng ñoái vôùi nhöõng söï sai laàm cuûa ngöôøi khaùc khoâng. Khi chuùng ta ñaït ñöôïc taát caû nhöõng ñieàu naøy, luùc ñoù thaønh Minh Sö hay Thaùnh Nhaân cuõng chöa muoän. Khi chuùng ta chöa ñaït ñöôïc söï hoaøn myõ, thì chuùng ta trôû thaønh Minh Sö coù lôïi gì cho ai? Chuùng ta coøn chöa xoaù boû heát nhöõng caûm giaùc toäi loãi, hoaëc chöa goäi röûa heát nhöõng thaønh kieán vaø voâ minh cuûa mình. Ñaàu oùc vaãn coøn raát noâng caïn, neân chuùng ta khoâng theå chòu ñöïng ñöôïc nhieàu ngöôøi. Tình thöông cuûa chuùng ta vaãn coøn quaù ít oûi ñeå yeâu thöông ñöôïc nhieàu ngöôøi. Vaäy thì voäi vaõ trôû thaønh Minh Sö coù lôïi ích gì? Duø cho taát caû caùc vò Thaùnh vaø Minh Sö coù doàn taát caû löïc löôïng cuûa caùc Ngaøi vaøo moät keû noâng caïn, baát an, vaø voâ minh nhö vaäy, thì coù ích gì?

Coù thaàn thoâng maø khoâng coù tình thöông, con ngöôøi seõ trôû thaønh Ma Vöông. Khoâng coù söï khaùc bieät ñaùng keå giöõa Ma Vöông vaø moät vò Thaùnh. Caû hai ñeàu coù thaàn thoâng nhö nhau, nhöng Thaùnh nhaân coù tình thöông, ñieàu maø Ma Vöông khoâng coù. Ma Vöông raát ích kyû, caùi gì cuõng muoán vaø thaâu toùm heát. Noù chæ bieát chæ trích maø khoâng bao giôø tha thöù. Ñöùc Phaät ñoâi khi cuõng chæ trích, nhöng Ngaøi cuõng tha thöù. Ngaøi chæ trích khi caàn phaûi laøm vaäy, ñeå giuùp ngöôøi khaùc tieán boä, vaø ñeå hoï nhaän ra nhöõng khuyeát ñieåm cuûa hoï. Khi caàn tha thöù, Ngaøi tha thöù, cho ngöôøi ta söï khích leä thích ñaùng ñeå tieáp tuïc soáng maø khoâng mang naëng caûm giaùc toäi loãi.

Ñeå thaät söï trôû thaønh moät vò Thaùnh, chuùng ta phaûi hoaøn myõ veà moïi maët, khoâng phaûi chæ moät khía caïnh naøo ñoù thoâi. Neáu chuùng ta chæ quaõng ñaïi, nhöng khoâng bao giôø chæ trích, thì cuõng khoâng toát! Chaúng haïn nhö, coù ñoâi luùc thay vì quyù vò neân raày la vaø daïy doã ngöôøi naøo, thì quyù vò laïi khen taëng hoï, nhö theá laø quyù vò chæ khieán cho hoï hö hoûng, vaø huûy hoaïi khaû naêng phaùn xeùt cuûa hoï trong vieäc tu haønh. Ñoù laø lyù do maø Sö Phuï noùi: "Moät ngöôøi phaûi aâm döông quaân bình môùi trôû thaønh Thaùnh nhaân." Chuùng ta phaûi thaáu suoát taát caû moïi vieäc trong theá giôùi naøy. Soáng trong theá gian, chuùng ta vaãn caàn aên, nguû, tieáp xuùc vôùi ngöôøi khaùc; cho neân, chuùng ta phaûi bình thöôøng. Ñoái vôùi ñaúng caáp beân trong hay söï tieán boä taâm linh cuûa mình, chuùng ta neân giöõ yeân laëng, vaø coá ñöøng bieåu loä noù qua phong thaùi beân ngoaøi.