Ban Tin Thanh Hai Vo Thuong Su 148

Do Katherine Doyle, Coffs Harbour, Uc Chau (nguyen van Anh Ng)

Vao ngay 1 thang 9, 2003, mot bai bao ac biet a xuat hien tren t nhat bao Los Angeles Times vi ta e "Thay oi quan niem ve loai vat" (A Change of Heart about Animals), tac gia Jeremy Rifkin a a ra nhieu chng minh t nhng khao cu khoa hoc gan ay, ve e tai loai vat co nhng pham chat goi la cua con ngi hay khong, nh cam xuc va kha nang hoc hoi. Nhng khao cu nay a cho thay, cung giong nh con ngi, loai vat that s co cam giac va la nhng sinh vat thong minh, nhay cam.

Mot s kien ac biet hng thu c trnh bay trong bai bao, la to hp nhng nha hang ban thc an che bien san nh McDonalds, Burger King va KFC thng bao tr nhng cuoc nghien cu nay. Tac gia cho biet: "B ap lc t nhng to chc tranh au cho quyen li loai vat, va t s ung ho ang len cua cong chung trong viec oi x nhan ao vi thu vat, nhng cong ty nay a tai tr cho cuoc khao cu O la mot phan trong nhng tai tr cua ho O ve trang thai cam xuc, tinh than va tap tnh cua nhng sinh vat ong loai cua chung ta".

Th du nh, McDonalds a tai tr mot khao cu cua Vien ai hoc Purdue ve tap tnh xa hoi cua giong heo. Nhng nha khao cu thay rang, loai heo that s khao khat tnh thng va s chu y; t choi khong cho chung nhng c hoi vui chi vi nhau co the de dang a en benh u sau. Ket qua khao cu con cho thay, thieu s tiep xuc ve tnh cam va tinh than co the a en viec sut giam tnh trang sc khoe cua loai vat nay.

T ket qua cua nhng khao cu nay, Hoi ong Au Chau a ra luat, bat au t nam 2012, e rang viec co lap loai heo trong chuong la bat hp phap. Chanh quyen c cung coi trong nhng ket qua khao cu nay, va a bat au khuyen khch cac nong gia cho heo tiep xuc vi con ngi 20 giay moi ngay. c quoc cung la mot trong nhng quoc gia au tien co luat bao am quyen li cua loai vat trong hien phap.

Nhng khao cu khac c neu len trong bai bao cho thay, thu vat, cung giong nh con ngi, a phat trien kha nang hoc hoi ay u. Th du nh, Koko, mot co kh ot 300 can Anh tai Trung tam Kh ot Woodside, California, a hoc c ngon ng ky hieu bang tay. Co kh nay biet 1,000 ky hieu, hieu c vai ngan ch tieng Anh va at c so iem t 70 en 95 trong bai thi iem ve tr thong minh cua con ngi!
Trong mot ket qua kinh ngac khac, nhng con voi c tm thay ng canh mot con voi trong nhom a chet qua nhieu ngay, va thnh thoang con lay voi cham vao than the con voi nay, v vay a xoa bo s hoang ng cho rang thu vat khong biet thng tiec nhng ke than a chet.

Nhng khao cu nay, va nhng hanh ong nhan ao c nhieu chanh quyen tren khap the gii ang thc hien, cho thay tnh thng nhan loai ang phat trien e bao gom quyen li va hanh phuc cua thu vat O mot bc tien khang nh trong s tien hoa cua the gii, e en mot trnh o y thc cao hn.

Muon biet them chi tiet ve bai bao noi tren, xin vieng trang mang:
http://www.commondreams.org/views03/0901-04.htm