Ban Tin Thanh Hai Vo Thuong Su 148

Do an Cu Non, ong Kinh, Nhat Ban

Gan ay, trong khi du lch tai My quoc, toi a gap quyen sach "Phep an sieu nghiem: An chay va nhng ton giao tren the gii" cua tac gia Steven Rosen. Trong khi oc quyen sach, toi bat au ngh ve cau tra li thong thng cua toi khi thng c hoi: "Tai sao quy v an chay?" Toi thay mnh de dang liet ke nhng li ch ve sc khoe, nh la giam chat beo, nga benh ung th, ngan benh tim v.v... tat ca nhng ieu nay la ly do rat tot e tranh an tht. Nhng toi bong nhien nhan ra rang, toi a quen khong noi en mot ly do quan trong nhat: long nhan ai oi vi tat ca cac chung sinh.

Trong cuon sach cua ong, Rosen neu ro rang, ca hai ieu Ran th sau trong Thanh Kinh Thien Chua Giao va Do Thai giao cung nh la Gii au tien cua Phat giao la "Khong nen sat sinh" hay la "Khong sat sinh". Ngon ng nay rat ro rang, va khong phai ch noi ve con ngi. Tac gia cung e cap rang "Luat Vang" O "Hay oi x vi ke khac y nh mnh muon ke khac oi x vi mnh" O c tm thay trong hau het nhng Thanh Kinh cua tat ca cac ton giao, a en cau hoi: "Phai chang thu vat cung la ke khac?" Bi v chung cung song, th va suy ngh giong nh con ngi, va cung bieu lo tnh thng, s s hai va gian d.

Ca Thien Chua Giao lan Do Thai giao eu tin theo 46 quyen sach au tien trong Thanh Kinh, goi chung la Kinh Cu c trong Thien Chua Giao, va Torah trong Do Thai Giao. Quyen au tien, Sang The Ky, gii thieu d kien nguyen thuy cua Thng e cho Trai at, rang "vao thu khai thien lap a" nhan loai le ra phai theo phep an chay. Nhng trai cay va rau cai c d tru la thc an cua chung ta, va con ngi c quyen cai tr hay cai quan loai ca, chim va nhng thu vat khac. Do o, "cong tac" cua con ngi tren a cau a c nh ngha ro ret O chung ta c thc an chay mien ph e cai tr hay cham soc Vn Thng Uyen cua Thng e O mot a v tot vi ay u ac quyen, va mot ong xep toi cao. Va tiep theo la mot ke cai tr tot cua the gii loai vat d nhien se cham soc ke di, vi long quan tam nhan ai cho s li ch cua chung, va khong giam cam, hanh ha, giet hai va an chung. Tuy nhien qua nhieu the ky, quan niem ve quyen cai tr hay cai quan cac thu vat a b dien giai sai lam vi y ngha rang con ngi co the s dung nhng sinh vat nay theo bat c cach nao ho thch, ke ca viec tan sat va an tht chung.

Mot th du ve s lien he nhan ai vi thu vat se c an sung cua Thng e en t quyen Kinh Cu c ve Daniel, trong o nhan vat chnh, nha tien tri Do Thai Daniel, b bat. Ong b giai t Do Thai en thanh Babylon va b Vua Nebuchadnezzar giam cam. Tuy nhien, sau khi bieu lo thien tai cua mnh, Daniel c ban cho s giao duc tot ep nhat trong thanh Babylon. Vao mot thi iem trong quyen Kinh, luc trieu nh Nebuchadnezzar tang tht va ru vang ngon nhat thanh Balylon cho Daniel va ba ngi ban Do Thai ong hanh, ho a t choi, va thay vao o xin ch an rau cai va uong nc trong 10 ngay, noi rang nhng ngi bat gi ho co the phan xet ket qua vao cuoi thi gian nay. Sau cuoc th thach, Daniel va ong ban co ve khoe manh hn nhng nhom sinh vien khac a dung thc an cua nha vua; v vay nhng ngi b bat a c cho phep tiep tuc an chay.

Daniel sau o tr thanh nha tien tri va ngi giai mong cho nha vua. Ong cung phung s cho hai v vua ke tiep, va b v vua th ba, Darius, bat giam trong chuong s t ve toi th Thng e rieng cua ong. Khi vua Darius en chuong thu ngay hom sau, Daniel noi vi nha vua rang mot thien s cua Thng e a en va lam cho s t ngam mieng lai. Ve s kien nay, tac gia Rosen viet: "Co le v con thu cam nhan c long nhan ai toi cao va khong ac tam cua v thanh an chay", nen Daniel khong b hai.

Trong mot chng lien he cua Quyen Sach ve Isaiah trong Kinh Cu c (11:7), nha tien tri a oan rang se co mot thi iem ma loai s t se an co rm giong nh loai bo va nam chung vi be con. e chng cho minh cho li tien oan nay, mot cau chuyen co that ve mot con s t an chay co the c tm thay tren mang truyen thong Internet tai http://www.vegetarismus.ch/vegepet/tyke.htm. Cau chuyen noi ve con s t cai Little Tyke,  nong trai Hidden Valley Ranch thuoc tieu bang California, c cham soc bi hai ong ba Georges va Margaret Westbeau.

Co s t oi an thc an chay, nhng ong ba Westbeau co ep Little Tyke an tht trong 4 nam, v chng minh khoa hoc cho thay rang loai s t se b chet neu khong an tht. Tuy nhien, co s t van ln manh vi thc an chay. Thc te no cung manh khoe nh bat c con s t nao ma ngi ta a tng thay.

Cuoi cung, ong ba Westbeaus a chap nhan viec an chay cua Little Tyke, khi mot ngi ban nhac ong George ve mot oan trong Sang The Ky, chng 1:30, trong o Thng e noi rang, moi thu vat se dung thao moc xanh lam thc an. Co s t a tr nen that hien lanh, en noi tat ca moi loai sinh vat eu co the nam xuong chung vi co, ke ca "loai sinh vat nguy hiem nhat: con ngi" (Hnh 1).

Source: Daily Nation, Kenya, Jan 7, 2002

Mot cau chuyen tng t co the c tm thay tren mang truyen thong Internet* ve mot con s t cai mang ten Kamuniak ("ke c an sung"), do nhng nhan vien lam nghiep quoc gia Kenyan ke. Con s t cai a bo nhieu ngay e bao ve con linh dng nho be, uoi i ni khac nhng con linh cau, cho rng va nhng thu d khac, va oi x vi con linh dng nh la mot s t con, bang cach nam tren co ben canh no. La mot ieu ngac nhien khi thay trong rng da Kenya mot con s t cai nhan nuoi linh dng va ca hai i canh nhau trong hoa bnh, hoan tat li tien tri trong Thanh Kinh: "Va cu cung s t se nam chung vi nhau". (Hnh 2)

Hai cau chuyen nay a xoa bo s hoang ng cho rang loai thu an tht phai an tht mi co the song c, ong thi cung cho thay, mot cach ang ngac nhien, rang phep an uong c e ngh cho con ngi trong Sang The Ky cung thch hp tham ch cho ca s t!

Tac gia Rosen cung am ch rang nha tien tri Mo-Ha-Med la ngi an chay, va nhan nhng cho phep nhng e t an tht v ho "cha san sang cho trnh o hieu biet tam linh o". ong thi, trong ao Sufi, mot giao phai than b cua Hoi giao, co rat nhieu cau chuyen neu len nhng li ch ve long nhan ai cho tat ca nhng tao vat cua Thng e. Trong mot cau chuyen, mot ngi an ong Sufi lay lam ngac nhien khi thay mot v thanh n Sufi ang c thu vat bao quanh. Khi ong i en th cac thu vat bo chay, ong hoi thanh n v sao chung bo chay. Thanh n hoi ngc lai ong gan ay a an g. Khi ong noi hanh chien trong m, thanh n tra li: "Ong an m cua chung! Vay tai sao chung lai khong bo chay khi nhn thay ong"? (Ghi chu: 1 Diet For Transcendence , tr. 63)

Them vao o, nhieu kinh ien An o giao cung khuyen khch s an chay, nhng nhng li sau ay t Mahabharata (mot trong nhng thien s ca than b v ai cua An o) c coi nh dien ta tien trnh an tht mot cach chnh xac nhat: "Ngi mua tht thc hanh bao lc (himsa) bang tien bac cua mnh; ke an tht dung bao lc bang cach hng thu khau v; ke sat sinh dung bao lc bang cach troi va giet thu vat. Do o, co 3 bieu th cua viec sat sinh".

Mot cau chuyen khac t mang truyen thong Internet ke chuyen nhng o te trong lo sat sinh ang dung ba tra. Mot trong nhng con cu trong danh sach b giet thoat ra khoi chuong, va bc en vi nhng ngi lam viec. No bat au gam rau cai t nhng o banh m cua ho, va nhng ngi an ong cng ran nay bat au vo ve con vat, va chang bao lau ho nhan thay khong the giet no c. Do o ho tha con cu i, cho thay mot khi ngi ta a tiep xuc vi thu vat th rat kho long ma giet no c. Ngay ca khi mot ngi a giet hang tram lan, s tiep xuc trc tiep vi mot sinh vat de thng co the khi day long nhan ai.

Nhng cau chuyen ke tren cho thay, tr phi chung ta an chay, chung ta rat kho long bc tren con ng nhan ai. Khi mot ngi an tht thu vat, nhng cam xuc s hai va gian d ma con vat trai qua khi b giet se c tieu hoa, va tr thanh mot phan than the cua ngi an tht. Tuy nhien, khi ngi ta ngng an tht, than the se bat au tien trnh thanh loc e cho long t bi bat au phat trien ben trong. V vay, ngay ca loai s t cung co the tr nen nhng sinh vat nhan ai co tnh thng khi chung an chay. Nhng d nhien, tu hanh phap mon Quan Am cung la ieu cot yeu trong tien trnh nay. Nh Thanh Hai Vo Thng S a noi: "Neu moi ngi eu tu thien va theo phep an dinh dng ma khong co s giet choc, th the gii a  trong tnh trang hoa bnh t lau roi. Quy v khong can phai bo cua cai, ch can bo i s an tht. Nh vay a u e cu toan the gii".

an chay khien con ngi Hanh phuc va Sang suot