Chöùng Nhaân Khai Ngoä

Thanh Haûi Voâ Thöôïng Sö khai thò
Haï Uy Di, Hoa Kyø
Ngaøy 22 thaùng 10, 1993
(Nguyeân vaên tieáng Anh)

Chuùng ta khoâng luaân hoài, maø laø moät phaàn cuûa nhöõng thoùi quen, nhöõng tin töùc maø chuùng ta ñaõ thaâu thaäp luaân hoài laïi. Thaønh ra, phaàn naøy, caùi maø chuùng ta keâu baèng trí thoâng minh hay laø taàng thöùc thöù saùu, thaâu thaäp ñuû thöù tin töùc nghieäp chöôùng roài loän trôû laïi, gioáng nhö laø lon coâ ca coâ la hoaëc nhöõng caùi maø nöôùc Myõ ñang khuyeán khích moïi ngöôøi löôïm laïi ñeå duøng laøm ñoà môùi. Caùi naøy cuõng vaäy; "lon" cuûa chuùng ta loän laïi. Moãi laàn noù coù theå ñöôïc duøng vaø vaãn coøn tieáp noái vôùi nhöõng vaät khaùc ôû theá giôùi naøy, thì chuùng ta goïi laø luaân hoài; gioáng nhö moät loái duøng laïi vaäy. Nöôùc coâ ca coâ la beân trong khoâng luaân hoài, chæ coù caùi lon laø luaân hoài thoâi. Ngöôøi ta coù theå nhaän ra hay khoâng nhaän ra noù, nhöng ñoà vaät vaãn coøn ñoù, cho neân ngöôøi ta nhaän ra laø noù ñaõ ñöôïc xaøi laïi; chuùng ta coi ñoù nhö laø duøng laïi.

Caùi maø "lon" ñoù chöùa khoâng luaân hoài; ñaây laø Chaân Ngaõ chuùng ta, linh hoàn chuùng ta. Moãi laàn chuùng ta muoán theå nghieäm ñieàu gì môùi laï, chuùng ta "ñoùng lon" mình vaøo moät vaät hay moät chaát ñöôïc laøm laïi; vaäy thoâi. Nhöng moät laàn nöõa, chuùng ta laïi quen thoùi nghó mình laø chaát naøy, tin töùc naøy; thaønh ra môùi noùi raèng chuùng ta luaân hoài. Nhöng khoâng ñuùng nhö vaäy. Chuùng ta khoâng bao giôø sinh, khoâng bao giôø töû, luoân luoân hieän höõu; chuùng ta laø chöùng nhaân cuûa taát caû nhöõng caùi ñöôïc sinh ra vaø huûy dieät trong vuõ truï naøy. Chuùng ta luoân luoân laø ngöôøi chöùng kieán. Nhöng ñoâi khi laïi nghó mình laø ñoái töôïng hoaëc vaán ñeà maø mình ñang muïc kích, mình laø hoaøn caûnh ñang chöùng kieán kia, cho neân chuùng ta môùi khoå sôû hoaëc vui söôùng.

Gioáng nhö khi coi truyeàn hình, chuùng ta queân raèng noù chæ laø moät chuyeän phim, roài ta khoùc, ta cöôøi, uûng hoä ngöôøi naøy, muoán gieát ngöôøi kia. Hai keû ñoù ñeàu khoâng coù aên nhaèm gì tôùi mình, khoâng coù ai laø thuø hay baïn, vaø khoâng coù ai laø thaät. Nhöng ta laïi gheùt teân kia: "OÀ, thaèng cha raâu ria kia laø ngöôøi xaáu. Gieát haén, gieát haén!" Quyù vò ngoài tröôùc maøn aûnh noùi raèng: "Gieát thaèng ñoù! Gieát noù leï!" Hay laø "Chaïy, chaïy ñi ngay! Haén saép söûa gieát! Troán lieàn! Loái naøy, loái naøy!" Nhö theå nhaân vaät trong truyeàn hình hay treân maøn aûnh ñoù nghe ñöôïc tieáng cuûa mình noùi, nhöng khoâng! Hoï laøm nhöõng gì hoï phaûi laøm theo lôøi oâng baàu, khoâng phaûi theo lôøi cuûa chuùng ta. Cho neân, coù nhieàu phim keát cuïc khoâng ñuùng yù mình; chuùng ta muoán söûa laïi. Nhöng coù lôïi gì khoâng? Neáu ñoåi thì noù khoâng phaûi laø phim ñoù nöõa. Cho neân, phim truyeän phaûi xaûy ra nhö vaäy. Thaät ra, nhieàu laàn chuùng ta ñaõ löøa bòp chính mình, caùi ñoù coù theå chöùng minh ñöôïc moãi ngaøy; khoâng caàn noùi gì tôùi luaân hoài, aûo aûnh hay baát cöù caùi gì ôû ñôøi naøy, chuùng ta coù theå chöùng minh chuyeän ñoù.

Noùi quyù vò bieát moät caâu chuyeän ngu muoäi veà toâi. Hoâm qua hay hoâm kia, khi toâi môùi ñeán Haï Uy Di, hoï möôùn moät chung cö cho toâi vaø nhieàu nhaân vieân laøm vieäc, nhöõng ngöôøi phaûi laøm thaân caän vôùi toâi; chuùng toâi cuõng coù khaùch khöùa nöõa. Möôùn choã ñoù möôøi ngaøy, khoâng bao nhieâu tieàn, raát reû, nhöng roäng laém, gaàn baõi bieån. Toâi ñònh môøi quyù vò tôùi ñoù, nhöng khoâng bieát laøm sao chöùa noåi. Noù raát lôùn, nhöng khoâng lôùn tôùi côõ ñoù! Roäng ñuû cho möôøi ngöôøi, nhöng khoâng phaûi cho maáy ngaøn ngöôøi. Thaønh ra, theá giôùi naøy töông ñoái. Coù khi mình noùi raèng: "Chaø, toát quaù!" Nhöng noù laïi khoâng toát khi so vôùi nhöõng caùi khaùc. Chuùng ta luoân luoân soáng trong aûo moäng cho tôùi khi ñem noù ra so saùnh vôùi tröôøng hôïp khaùc; luùc ñoù môùi bieát laø mình sai.

Gioáng nhö nhieàu phaùp tu. Ngöôøi ta tu haønh, aên chay, hoï thieàn vaø hoï raát gioûi, nhöng gioûi tôùi ñaâu? Ñoái vôùi nhöõng nhaø tu haønh Phaùp Quaùn AÂm thì hoï chæ "chín" coù moät nöûa, baùnh chín nöûa chöøng, thí duï vaäy! Thaønh ra, quyù vò thaáy raèng nhöõng caùi toát, nhöõng thöù vó ñaïi ôû ñôøi naøy coù nhöõng giôùi haïn cuûa noù so vôùi Ñaïo hoaëc quyeàn löïc vaïn naêng voâ bôø beán cuûa Thöôïng Ñeá.

Göông Thaàn

Naøo haõy trôû laïi caâu chuyeän ngu muoäi cuûa toâi. Toâi vaøo phoøng, raát ñeïp, choã naøo cuõng coù göông thaät lôùn, toâi coù theå nhìn thaáy toâi xinh ñeïp nhö theá naøo. (Moïi ngöôøi cöôøi ñieäu boä cuûa Sö Phuï) Trong phoøng nguû coù moät caùi göông raát lôùn; toâi bieát ñoù laø caùi göông. Ai cuõng bieát ngay ñoù laø caùi göông; khoâng theå naøo laàm laãn. Trong phoøng taém coù hai cöûa soå, vaø töø hai cöûa soå nhìn ra coù theå thaáy bieån.

Khi nhìn trong göông, toâi thaáy boán cöûa soå, roài cöù nghó hoaøi: "Sao bieån laïi ôû phía ñoù?" Toâi töôûng choã toâi ôû naèm ngay caïnh nöôùc, vaây xung quanh laø bieån. Cho neân toâi coù theå thaáy bieån ôû cöûa soå kia, coù theå thaáy bieån qua cöûa soå kia. Toâi bò löøa nhö vaäy hai ngaøy. Quyù vò thaáy tin khoâng? Cho tôùi moät hoâm tình côø nhìn ra cöûa soå thaät, toâi thaáy ñaâu coù bieån ôû ñaøng kia ñaâu. Toâi hoûi: "UÛa, taïi sao?" Toâi nhìn vaøo töôøng choã coù hai caùi göông thaáy: "Chaø, coù bieån!" Ngay caû luùc ñoù, toâi cuõng khoâng hieåu.

Cho neân ngöôøi ta noùi raèng hieàn nhaân gioáng nhö keû khôø. Thaät vaäy, sau ñoù toâi nhôù raèng: "OÀ, ñuùng roài, ñoù laø caùi göông!" Nhöng khoù thaáy nhö vaäy laém. Khoâng theå tin noåi! Bôûi vì toâi khoâng quen caùi caûnh ñoù, hai cöûa soå thaønh boán, chöa thaáy chuyeän ñoù bao giôø. Bieån laïi ôû trong töôøng. Nhöng thaáy noù nhö thaät, tôùi ñoä toâi meâ maûi nhìn veû ñeïp cuûa bieån qua cöûa soå maø queân haún caùi göông. Thaät nhö vaäy ñoù! Nhöng noù laøm toâi giöït mình: "Trôøi ñaát, Voâ Thöôïng Sö maø khoâng nhaän ra söï khaùc nhau giöõa cöûa soå vaø phaûn aûnh cuûa cöûa soå." Toâi cöôøi chính mình; khi nhaän ra nhö vaäy thaáy cuõng vui.

Nhöng ngaïc nhieân sao mình khoâng nhaän ra ñoù laø hình aûnh phaûn chieáu töø cöûa soå. Noù laøm toâi ngaïc nhieân maáy ngaøy! Sao laïi coù theå bò löøa deã daøng nhö vaäy? Chæ vì toâi raát thích bieån, cho neân toâi ñaõ chuù yù tôùi bieån. Toâi nghó raèng: "Chaø! Mình ñöôïc nhìn bieån qua cöûa soå, thích quaù, mình coù boán cöûa soå, caû boán phía ñeàu laø bieån." Toâi vui vôùi bieån maø queân raèng ñoù chæ laø aûo aûnh. Khoâng phaûi laø toâi khoâng khaùm phaù ra ñieàu ñoù, maø laø toâi quaù ñònh taâm vaøo bieån.

Thaønh ra, cuõng vaäy, trong ñôøi soáng chuùng ta, ña soá ngöôøi ñònh taâm vaøo nhöõng thöù maø hoï yeâu meán, roài queân ñi aûo aûnh, queân chieác göông thaàn ñoù. Khoâng phaûi laø hoï khoâng theå bieát ra ñieàu ñoù; khi naøo saün saøng laø hoï seõ tìm ra. Minh Sö seõ tôùi hoaëc töï hoï seõ tænh daäy. Thaät ra khi Minh Sö tôùi, coù nghóa laø hoï töï tænh daäy. Neáu khoâng, ai coù theå baûo ñöôïc raèng hoï coù noù ôû beân trong? Gioáng nhö toâi: Coù hai maét, taám göông ôû ñoù, luùc naøo cuõng coù theå bieát ñöôïc, nhöng luùc ñoù toâi quaù chuù taâm vaøo hình aûnh cuûa bieån, thöôûng thöùc hình aûnh ñoù. Thaáy noù raát laø thaät; toâi töôûng coù tôùi boán cöûa soå. Toâi noùi thaät ñaáy, khoâng giôõn vôùi quyù vò ñaâu. Khoâng phaûi toâi keå chuyeän ñeå baét caàu giöõa nhöõng baøi thuyeát giaûng; maø chuyeän ñoù coù thaät. Toâi ngu vaäy ñoù, quyù vò coù tin khoâng? Vaäy maø baây giôø quyù vò theo toâi! (Moïi ngöôøi cöôøi) Thaønh ra, ñi tôùi ñaâu cuõng neân coi chöøng taám göông naøy.

Phaûn AÛnh vaø Söï Thaät

Chuùng ta bò giam haõm trong aûo aûnh cho tôùi baây giôø, hoaëc vaãn coøn, thænh thoaûng. Thaønh ra, chuùng ta khoâng thaáy noåi söï thaät giöõa hai caùi: aûo aûnh -- söï phaûn chieáu hay caùi boùng -- vaø vaät thaät. Cho neân chuùng ta cöù chôi leân chôi xuoáng, thöôûng thöùc noù. Nhieàu khi bò vaø chaïm roài hoûi: "Taïi sao?" Noù khoâng coù ñoù bôûi vì noù khoâng coù ñoù; noù khoâng bao giôø coù ñoù.

Cuõng vaäy, ñoái vôùi chuùng ta ñôøi soáng naøy quaù thaät; khoâng theå naøo tin hoaëc hieåu raèng noù chæ laø aûo aûnh, raèng coù moät ñôøi soáng khaùc nöõa, moät ñôøi soáng thaät, vaät thaät cuûa caùi boùng ñôøi naøy. Nhöng khi nhaém maét, ñoùng taát caû caùc giaùc quan laïi, thaät söï tìm kieám vaät thaät, luùc ñoù chuùng ta môùi nhaän ra raèng: "OÀ, coù moät theá giôùi tuyeät vôøi, vaø theá giôùi ñoù laø thaät." ÔÛ ñoù thaáy raát deã chòu, caûm thaáy raát thaät, vaø caûm thaáy söôùng hôn laø ôû ñaây. Ñoù laø luùc toâi nhìn qua cöûa soå thaät; gioù thaät môn trôùn maët toâi, vaø taát caû caây coái ngoaøi kia ñang ñu ñöa. Coøn trong göông thì coù hôi khaùc moät chuùt. Toâi khaùm phaù ra raèng boán caùi cöûa soå naøy khaùc. Bôûi trong ñoù khoâng coù caây, ngoaøi kia coù caây. Luùc ñoù toâi môùi nhaän ra: "AØ, thì ra chæ laø phaûn aûnh, neân khía caïnh noù khaùc." Theá neân, hình aûnh phaûn chieáu naøy bò maát ñi moät phaàn gì ñoù.

Trong ñôøi soáng thaät cuõng vaäy. Phaûn aûnh khoâng bao giôø hoaøn toaøn bôûi vì nhìn töø khía caïnh khaùc. Baây giôø chuùng ta khoâng thoûa maõn; noù laø vaäy ñoù! Caûm thaáy coù moät caùi gì ñoù giaû taïo. Khoâng sôùm thì muoän, chuùng ta seõ muoán vaät thaät, vaø söï thaät seõ ñaäp vaøo chuùng ta. Luùc ñoù chuùng ta seõ bieát: Kia roài! Bôûi vaäy chuùng ta môùi laàm loãi, môùi saåy chaân quaù xa nhö vaäy.